Blog

Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Nedir?

  • Hatice Doğan Südaş

  • Ekim 27, 2021

Mindfulness, yaşadıklarımızı daha net görmemizi ve anlayabilmemizi, zorlu durumlarla daha iyi başa çıkabilmemizi, keyifli anların ise hakkını vererek yaşamamızı sağlayan bir yaklaşımdır.

Mindfulness açıklamaktan çok daha kolay bir şeydir aslında. Mevcut andaki deneyime dikkatimizi vermek… Jon Kabat-Zinn, Mindfulness’ı dikkatimizi mevcut an içerisinde olanlara yönlendirmek ve fark ettiklerimizi yargılamadan kabul etmek olarak tanımlamıştır. Mindfulness çalışırken bir an için önyargılarınızı bir kenara bırakırsınız ve doğrudan deneyiminizle temas kurarsınız. Deneyiminizi an be an, nazik bir merak ve açık, yargılayıcı olmayan bir zihinle gözlemlersiniz.

“Şimdi bir şeylere saplanıp kalmamıza neden olan eski alışkanlıklarımızdan vazgeçme ve akıllıca seçimler yapma becerimize olan güvenimizi geliştirme zamanı.”
Pema Chödrön – Sıçrayış

Mindfulness aslında bilişsel bir beceridir ve eğitim yoluyla geliştirilmektedir. Mindfulness eğitimi spor yaparken kaslarımızı çalıştırırken olduğu gibi, dikkatimizi olmasını istediğiniz yere yönlendirerek zihin kasımızı geliştirmek şeklinde düşünülebilir.

Tüm dünya genelinde Mindfulness programları bireysel veya grup çalışmalarıyla çeşitli organizasyonlar veya kişiler tarafından yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Aşağıda mindfulness uygulama alanlarından bahsedilmiştir:

  • Hastaneler, okul yöneticileri, öğretmenler, anasınıfları, ilkokulları, ortaöğretim ve lise öğrencileri
  • Oxford Üniversitesi Mindfulness merkezi
  • Exeter Üniversitesi Mindfulness merkezi
  • Bangor Üniversitesi Mindfulness merkezi
  • Stanford, UCL Nottingham, Utah, New Castle ve IOWA üniversiteleri
  • NBA takımları
  • Emma Watson, Angelina Jolie, Selena Gomez gibi ünlüler
  • İngiltere, Hollanda, Danimarka ve İsveç parlamentolarından politikacılar
  • Google, Apple, P&G, General Mills ve Target gibi şirketlerdeki kurumsal programlar

Mindfulness öğrenmek ve düzenli olarak uygulamak,

  • algılanan stres seviyesini azaltır.
  • daha sakin hissetmenizi sağlar.
  • dikkat dağınıklığını azaltır ve odaklanma seviyesini artırır.
  • çevrenizdeki kişilerle, çocuklarınız, eşiniz ve diğer aile üyeleriyle ve arkadaşlarınızla iletişiminizi iyileştirir.
  • alışılmış ve otomatik tepkileri fark etmenize ve onlardan uzaklaşmanıza yardımcı olur.
  • daha iyi, daha verimli ve daha yenilikçi bir şekilde çalışmanızı sağlar.
  • kendi yargılarınızın farkında olmanızı ve bu yargılarınıza kapılmadan odağınızı netleştirmenizi sağlar.
  • yaşamınıza sahip çıkmanızı ve her ne yapıyorsanız tam olarak o deneyimde bulunmanızı sağlar. Olma halinin doyumuna ulaşır ve yaşam kalitenizi artırırsınız.
  • kendinizi yargılamayı ve özeleştiriyi durdurmanıza yardımcı olur. Kendinize dair memnuniyetinizi geliştirir.

Mindfulness eğitimi, yaşadıklarımıza verdiğimiz otomatik reaksiyonlarımızı hafifletebilir ve önleyebilir. Eğitim dahilinde bir takım pratikler yapmak, iç ve dış dünyamız hakkında daha fazla farkındalık kazanmamızı sağlar.

Mindfulness pratiklerinden birisi olan oturma meditasyonu uygulamak, düşüncelerinizi ve duygularınızı onlara kapılmak yerine sadece gözlemlemek pratiğini derinleştirmenizi sağlar. Hatta daha derinlerdeki düşünceler, hisler ve duyumları keşfedebilirsiniz. Örneğin beden taraması yapmak, bedensel duyumların daha fazla farkına varmayı sağlar. Gerginlik olan alanları keşfettiğinizde ya da acının gelip gidebileceğini gördüğünüzde şaşırabilirsiniz. Sadece olanları gözlemlemenin, otomatik olarak onunla savaşmaktan ve ruh halinizi bozmasına izin vermekten daha az sıkıntıya neden olabileceğini fark edebilirsiniz.

Mindfulness kavramının popülaritesi 1970’li yılların sonunda Prof. Dr. Jon KabatZinn’in Massachusetts Üniversitesi (MIT) Tıp Merkezi’nde Mindfulness Temelli Stres Azaltma Programını (MBSR) geliştirmesiyle başlamıştır. Kabat-Zinn bir bilim insanı ve geleneksel meditasyon pratiklerinin uzun zamandır uygulayıcısı olarak Doğu’dan gelen öğretileri, Batı’nın bilimsel bakış açısıyla birleştirerek bu programı tasarlamıştır.

Bu program ağrı merkezlerinde uygulanmış ve hastalığı olan kişilerin ağrı ve rahatsızlıklarıyla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olmuştur. Ve ardından MBSR programı stresle başa çıkma programı olarak tüm dünyadaki insanlara sunulmuştur. İş yerlerinde, okullarda, kurumlarda, bireysel ve grup programlarında insanların stresi daha iyi yönetmelerini, dayanaklıklarını artırmalarını ve tükenmişliğin önüne geçmelerini sağlamaktadır.

Mindfulness sadece farkındalığımızı arttırmakla kalmaz, kendimize karşı öz-şefkat geliştirmemizin yolunu açar. Böylece kendimizi acımasızca yargılamadan alıkoyabilir ve olduğumuz halimizin en iyi versiyonumuz olduğu inancını besleyebiliriz.

Mindfulness çalışmalarında temel çalışma aracı olarak şunları kullanırız:

  • Meditasyon (Dikkatle nefesi ve bedeni izleme)
  • Beden taraması
  • Informal uygulamalar (Mindful yeme, içme, yürüme)

Hafta hafta çalışma temalarımız ise şu şekildedir:

  • Dikkat Eğitimi: Gözlemlemek ve Odaklanmak
  • Dünyayı Nasıl Algılarız?
  • Bedende Olmak: Kendini Tanımak
  • Stres Tepkisi ve Stres Arttırıcı Düşüncelerle Uğraşmak
  • Strese Farkındalıkla Yanıt Vermek
  • İletişimde Farkındalık
  • Öz-Şefkat
  • Yeni Bir Başlangıç: Yararlı Zihinsel Alışkanlıklar Yaratmak

Program 8 hafta sürer. Haftada bir gün, online veya yüz yüze buluşma gerçekleşir.

Yaklaşık 2 saat boyunca haftanın temalarının ve uygulamalarının paylaşımı gerçekleşir.

Ayrıca 6. Haftadan sonraki bir hafta sonunda (Pazar günü) sessizlik günü deneyimlenir.

Hatice Doğan Südaş

Hatice Doğan Südaş, iş dünyası, teknoloji ve psikoloji alanlarının kesiştiği konular hakkında ders verir, danışmanlık yapar ve yazılar yazar. Hatice Doğan Südaş Çukurova Üniversitesi’nde Pazarlama Ana bilim dalında öğretim üyesidir.

2019 yılında Teknokent’te BEINMINDS Ar-Ge, Danışmanlık ve Eğitim teknoloji şirketini kurmuştur. Bu şirket bünyesinde tescil edilen KIDILISH markası dijital ebeveynlik ve çocuk gelişimi eğitimi hizmeti sunmak üzere dijital platformlarda yer almaktadır.

“İş Yerleri Perspektifinden MINDFULNESS” adlı kitabın yazarıdır. MINDFULNESS eğitimleri düzenleyerek liderlerin ve çalışanların en yüksek performansı getirecek davranışsal ve kişisel becerileri edinmesine yardımcı olmaktadır.

haticedogansudas.com'da blog yazmaya ek olarak, podcast’lar ve videolar yayınlamaktadır.